Xu hướng thương mại điện tử tại Việt Nam trong giai đoạn 2024 – 2025
1. Đầu tư cơ sở hạ tầng theo hướng dài hạn
Doanh nghiệp thương mại điện tử ngày càng chú trọng đầu tư bài bản và dài hạn vào cơ sở hạ tầng công nghệ, hệ thống logistics, kho vận, và đào tạo nhân lực. Mục tiêu là xây dựng nền móng vững chắc để phát triển bền vững, thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn.
Ví dụ thực tiễn:
Tiki đã đầu tư mạnh vào hệ thống kho hàng tự động và trung tâm phân phối thông minh tại TP.HCM và Hà Nội. Nhờ đó, dù trong giai đoạn COVID-19 hoặc khi thị trường biến động, Tiki vẫn đảm bảo được tốc độ giao hàng và chất lượng dịch vụ ổn định.
2. Xây dựng hệ sinh thái thương mại điện tử
Các doanh nghiệp không còn hoạt động đơn lẻ mà hướng tới xây dựng một hệ sinh thái toàn diện kết nối chặt chẽ giữa các đối tác (nhà cung cấp, vận chuyển, thanh toán), doanh nghiệp, và khách hàng. Việc tạo dựng cộng đồng và nền tảng mở sẽ giúp quá trình chuyển đổi số diễn ra đồng bộ, nâng cao giá trị và trải nghiệm người dùng.
Ví dụ thực tiễn:
Lazada xây dựng mô hình hệ sinh thái riêng với dịch vụ thanh toán điện tử Lazada Wallet, logistics nội bộ Lazada Express, và tích hợp livestream bán hàng, hỗ trợ cả người bán lẫn người tiêu dùng cùng phát triển.
3. Phổ cập kiến thức chuyển đổi số trong kinh doanh
Thị trường đang chứng kiến xu hướng đào tạo và nâng cao nhận thức về chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh và người tiêu dùng, đặc biệt tại vùng nông thôn và miền núi. Việc phổ cập kiến thức này giúp rút ngắn khoảng cách số và giảm sự phụ thuộc vào các khâu trung gian.
Ví dụ thực tiễn:
Nền tảng Postmart.vn do Vietnam Post phát triển đã hỗ trợ hàng ngàn hộ nông dân đưa sản phẩm như vải thiều Bắc Giang, sầu riêng Đắk Lắk lên sàn TMĐT, giúp tiếp cận người tiêu dùng cả nước mà không cần qua thương lái.
4. Ưu tiên tính bền vững của sản phẩm
Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sản phẩm thân thiện môi trường, có nguồn gốc rõ ràng và quy trình sản xuất bền vững. Doanh nghiệp cần chuyển đổi chuỗi cung ứng để đảm bảo sản phẩm giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.
Ví dụ thực tiễn:
Moji – thương hiệu đồ dùng và phụ kiện giới trẻ – đã chuyển sang sử dụng túi giấy, hộp carton tái chế trong đóng gói thay vì túi nilon. Điều này giúp họ ghi điểm với khách hàng yêu môi trường và nâng cao hình ảnh thương hiệu.
5. Cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm
Cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm là xu hướng giúp doanh nghiệp tạo ra kết nối sâu sắc với khách hàng. Bằng cách sử dụng dữ liệu khách hàng, doanh nghiệp có thể đưa ra các gợi ý sản phẩm phù hợp, thời gian khuyến mãi chính xác, và nội dung tiếp thị cá nhân hóa.
Ví dụ thực tiễn:
Shopee sử dụng hành vi người dùng (tìm kiếm, xem sản phẩm, thời gian truy cập) để đề xuất các ưu đãi “dành riêng cho bạn”. Điều này làm tăng tỷ lệ chuyển đổi đơn hàng và giúp giữ chân người dùng hiệu quả hơn.
6. Ứng dụng IoT, AI và ML
Các công nghệ mới như IoT, AI và ML giúp doanh nghiệp thu thập và phân tích dữ liệu, từ đó tự động hóa nhiều khâu trong vận hành và mang lại trải nghiệm mua sắm thông minh.
Ví dụ thực tiễn:
VinShop – nền tảng B2B cho các cửa hàng tạp hóa – sử dụng AI để phân tích lịch sử đặt hàng, từ đó đề xuất những sản phẩm phù hợp với từng địa điểm. Đồng thời, hệ thống IoT giúp theo dõi kho hàng theo thời gian thực, tối ưu hóa logistics.
7. Social Commerce – thương mại trên mạng xã hội
Việc tích hợp mua sắm vào các nền tảng mạng xã hội giúp doanh nghiệp tiếp cận người tiêu dùng một cách trực tiếp và hiệu quả hơn, đặc biệt là thế hệ trẻ. Bán hàng trên Facebook, TikTok, Instagram không chỉ nhanh chóng mà còn dễ lan truyền nhờ các yếu tố giải trí.
Ví dụ thực tiễn:
Hasaki – chuỗi cửa hàng mỹ phẩm – thường xuyên livestream bán hàng trên Facebook và TikTok Shop, kèm mã giảm giá, quà tặng để tăng tỷ lệ chốt đơn. Kết quả, các buổi livestream thu hút hàng ngàn lượt xem và đơn hàng.
8. Tìm kiếm bằng giọng nói (Voice Search)
Tìm kiếm bằng giọng nói ngày càng phổ biến nhờ sự phát triển của các trợ lý ảo thông minh. Doanh nghiệp TMĐT cần tối ưu hóa nội dung để phù hợp với tìm kiếm ngôn ngữ tự nhiên, tạo ra trải nghiệm nhanh – tiện – chính xác hơn cho người dùng di động.
Ví dụ thực tiễn:
Ứng dụng Tiki App bắt đầu tích hợp công nghệ tìm kiếm bằng giọng nói, cho phép người dùng chỉ cần nói “mua sữa tươi không đường Vinamilk” là có ngay kết quả chính xác, giúp thao tác nhanh hơn nhiều so với gõ chữ truyền thống.
(Tác giả có tham khảo tài liệu của một số đồng nghiệp và trên mạng Internet.)
Lê Hoàng Thiên Tân