Tháng 8/2023 - Việt Nam dẫn đầu xuất khẩu gạo nhưng nông dân vẫn lao đao
TP.HCM – Nông dân trồng lúa Việt Nam vẫn đang vật lộn với đói nghèo mặc dù đất nước là một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan cho biết vào ngày 15 tháng 8 tại phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (NA) tại Hà Nội .
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga nêu lo ngại này khi đặt câu hỏi tại sao một quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu như Việt Nam lại có nông dân trồng lúa bị bần cùng hóa.
Trả lời, Bộ trưởng Hoan thừa nhận nông nghiệp là ngành có thu nhập thấp nhất trong các lĩnh vực kinh tế, nông dân trồng lúa đang phải đối mặt với những thách thức thu nhập khó khăn nhất trong ngành nông nghiệp.
Ông nhấn mạnh sự cần thiết của các biện pháp chuyển đổi để cải thiện thu nhập của nông dân trồng lúa. Ông nhấn mạnh rằng giá gạo Việt Nam tăng cao mang lại cơ hội cải thiện thu nhập. Hạn chế xuất khẩu do các nước như Ấn Độ áp đặt đã thúc đẩy nhu cầu đối với gạo Việt Nam tăng ít nhất 40% tại các thị trường như Trung Quốc, Philippines và Indonesia.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Hoan cho rằng chỉ riêng giá không đảm bảo thu nhập của nông dân cao hơn. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm chi phí sản xuất. Những tiến bộ gần đây trong phương pháp canh tác khoa học đã giúp giảm chi phí từ 20% đến 25%, mang lại lợi nhuận hiệu quả cho người trồng lúa.
Hoan cũng kêu gọi nông dân trồng lúa, đặc biệt là ở ĐBSCL, hợp tác thông qua các hợp tác xã nông nghiệp để mua và bán lúa gạo tập thể, đảm bảo nguồn thu nhập đa dạng.
Hoan coi hạn chế xuất khẩu vừa là thách thức vừa là cơ hội. Ông nhấn mạnh trách nhiệm kép là đảm bảo an ninh lương thực và thúc đẩy xuất khẩu gạo trong khi duy trì khả năng tiếp cận bình đẳng và giá cả trong nước ổn định.
Năm 2022, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 7,1 triệu tấn và dự kiến con số này sẽ cao hơn trong năm nay. Số liệu của Bộ Công Thương cho biết, hết tháng 7 năm nay, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 4,83 triệu tấn, trị giá 2,6 tỷ USD.
Các thị trường châu Á truyền thống chiếm thị phần chi phối 77%, tương đương với 3,3 triệu tấn gạo xuất khẩu, tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái. Các thị trường mới nổi như Liên minh châu Âu cũng có mức tăng trưởng đáng kể, tiêu thụ tổng cộng 84.000 tấn gạo xuất khẩu của Việt Nam, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái.
Bộ trưởng Hoan đã vạch ra chiến lược đáp ứng nhu cầu trong nước và yêu cầu xuất khẩu, dự kiến lượng gạo hàng hóa năm nay đạt 7-8 triệu tấn. Ông nhấn mạnh tác động qua lại giữa cung và cầu trong việc xác định giá gạo và sự cấp thiết của việc thúc đẩy hợp tác lâu dài giữa nông dân và doanh nghiệp.
GIẢNG VIÊN: HUỲNH TỊNH CÁT