Mai Xuân Bình

Chúng ta biết rằng, mỗi người đều có một tính cách riêng. Tính cách của mỗi người được hình thành bởi một số nét đặc trưng tương đối ổn định và bền vững. Tính cách của mỗi người ảnh hưởng đến cách làm việc và giao tiếp với người khác. Khi chúng ta nói về một người nào đó thân thiện, cởi mở, thoải mái hay bảo thủ là chúng ta đang nói đến những đặc điểm trong tính cách của họ. Một tổ chức cũng vậy, cũng có những tính cách riêng mà chúng ta gọi là văn hoá tổ chức.

Thuật ngữ văn hoá doanh nghiệp (văn hóa tổ chức) là hệ thống các ý nghĩa và niềm tin được chia sẻ bên trong một tổ chức, có ảnh hưởng mạnh đến cách thức hành động của các thành viên trong tổ chức. Nó thể hiện ý thức chung của tổ chức. Giống như văn hoá của một bộ lạc có những luật lệ và giao kèo riêng nhằm định hướng hành vi ứng xử của các thành viên bên trong và ngoài bộ lạc đó. Tổ chức cũng có văn hoá của tổ chức quy định cách ứng xử của họ. Trong mỗi tổ chức tồn tại hệ thống hay các chuẩn mực về giá trị, biểu tượng, nghi lễ, quan niệm, ứng xử  được hoàn thiện theo thời gian. Những giá trị được chia sẻ này ảnh hưởng mạnh đến nhận thức và cách thức ứng xử của nhân viên. Khi gặp phải khó khăn hay rắc rối trong công việc thì văn hoá tổ chức – ‘cách chúng ta làm việc trong tổ chức này’ – sẽ tác động đến khả năng làm việc của nhân viên và cách thức họ khái quát, xác định, phân tích, giải quyết vấn đề.

Vì có thể đặt ra những ràng buộc hoặc sức ép lên những gì họ có thể và không thể làm,văn hoá tổ chức đặc biệt ảnh hưởng đến nhà quản trị. Những sức ép này không hoàn toànrõ ràng. Chúng không được viết ra, càng không thể được nói ra. Nhưng nó tồn tại trong tổ chức và tất cả các nhà quản trị phải tiếp thu nhanh chóng để xác định những gì có thể làm và những gì không nên làm trong tổ chức. Ví dụ, bạn sẽ không thể thấy những giá trị sau đây được viết ra ở bất kỳ đâu, nhưng đều xuất phát từ các tổ chức thực sự:

§  Bạn trông bận rộn dù bạn không phải vậy

§  Nếu bạn mạo hiểm và thất bại bạn sẽ trả giá đắt

§  Trước khi ra quyết định, báo cáo trước với cấp trên để ông ta/bà ta không bất ngờ.

§  Những gì giúp chúng tôi thành công trong quá khứ sẽ giúp chúng tôi thành công trong tương lai.

§  Nếu muốn dẫn đầu, bạn phải là một người làm việc nhóm.

Mối quan hệ giữa các giá trị văn hoá tổ chức như các giá trị trên với hành vi quản trịkhá rõ ràng. Nếu văn hoá tổ chức ủng hộ quan điểm rằng lợi nhuận có thể tăng khi cắtgiảm chi phí và lợi ích công ty đạt được tốt nhất khi chúng đạt được từ từ và doanh thutăng đều hàng quý, thì các nhà quản trị trong tổ chức không thể thực hiện được nhữngchương trình đổi mới có tính mạo hiểm, lâu dài và mở rộng. Trong các tổ chức đánh giácao và khuyến khích sự đa dạng trong lao động chẳng hạn như tuyển dụng thêm nhânviên nữ, những người có tính cách trái ngược nhau, hay những người bất tài nhưng có quan hệ thì nhữngquyết định và hành động của nhà quản trị được hỗ trợ bởi những ý kiến khác nhau. Ở đóvăn hoá tổ chức mang tính không tin tưởng giữa các nhân viên, các nhà quản trị thường sử dụng kiểu quản lý theo mệnh lệnh hơn là dân chủ. Tại sao vậy? Bởi vì văn hoá tổ chứcquyết định hành vi quản trị nào là phù hợp.

Tham khảo từ :

·        Management – Robin, Coulter – 2003

·        Wikipedia