Sự thân thiện, sự trung thành cũng tạo ra quyền lực cho con người. Quyền này còn được gọi là quyền tham chiếu (Referent Power ) . Khi con người cảm thấy quý mến ai đó họ sẽ luôn sẵn lòng thực hiện những điều mà người đó mong muốn. Hơn nữa, con người luôn có xu hướng bắt chước hành vi và thái độ của những người mà mình kính trọng.

Quyền tham chiếu của người lãnh đạo với người dưới quyền phụ thuộc vào cảm giác về quan hệ và sự trung thành được phát triển một cách chậm chạp qua một thời kỳ lâu dài chứ không thể nhanh chóng trong ngày một ngày hai. Quyền tham chiếu của người lãnh đạo được tăng lên thông qua những hoạt động thể hiện sự quan tâm, thân thiện của người lãnh đạo đối với người dưới quyền như quan tâm đến nhu cầu và lợi ích của quần chúng, tôn trọng và tin tưởng người dưới quyền, đối xử công bằng với người dưới quyền... Quyền tham chiếu sẽ bị giảm và mất đi khi quan hệ trở nên căng thẳng, thiếu tin tưởng và thù địch. Hành động của người lãnh đạo luôn được người dưới quyền quan tâm, để ý hơn là lời nói của họ. Nếu người lãnh đạo luôn nói những lời hay lẽ phải trong khi hành động của họ không thể hiện được điều đó mà chỉ là lợi dụng và bóc lột người lao động thì quyền tham chiếu sẽ mất đi.

Những người lao động có trình độ cao và những người có nhu cầu độc lập cao thường cảm thấy bị phiền nhiễu bởi những người lãnh đạo đầy quyền lực. Những người lãnh đạo luôn tạo ra những biểu tượng địa vị, khệnh khạng, làm ra vẻ quan trọng và hay hoạnh họe người dưới quyền thường gây ra những cảm giác khó chịu và sẽ bị quần chúng xa lánh. Vì vậy, những người lãnh đạo gần gũi với quần chúng, hòa mình vào quần chúng, sống chân thật và giản dị luôn được quý trọng và tin tưởng. Nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới cho rằng đây là con đường ít tốn kém trong việc đạt đến sự phục tùng và trung thành của người dưới quyền.

Một cách khác để đạt đến quyền tham chiếu một cách dễ dàng cũng thường được áp dụng trong thực tế là việc chọn lựa người dưới quyền có những đặc điểm tương đồng, gần gũi với lãnh đạo. Sẽ là không ngạc nhiên khi bạn thấy trong thực tế nhiều người lãnh đạo chọn người giúp việc cho mình là người cùng quê, cùng trường, bà con, bạn bè hoặc là nhân viên ở cơ quan cũ. Nhiều người lãnh đạo khi được thăng tiến lên địa vị cao hơn thường kéo theo những người đã cộng tác với mình ở cơ quan cũ và bố trí bạn bè vào các vị trí quan trọng trong tổ chức.

Quyền tham chiếu là rất quan trọng cho các nhà quản trị cấp trung khi họ phụ thuộc vào đồng sự về sự cộng tác, thông tin và các nguồn lực. Quyền tham chiếu với đồng sự được tạo ra bằng việc cung cấp những thông tin, hỗ trợ, giúp đỡ đồng sự một cách chân thành và tận tâm. Sự thành công trong việc phát triển và duy trì quyền tham chiếu đối với đồng sự phụ thuộc lớn vào những kỹ năng quan hệ của chủ thể như cởi mở, chân tình, nồng hậu, dễ thông cảm, dễ gần, dễ mến và lịch thiệp.

Quyền tham chiếu tồn tại trong các quan hệ trên xuống, dưới lên và quan hệ ngang. Nhiều người dưới quyền muốn đạt được quyền tham chiếu với lãnh đạo của mình thường hay ca ngợi, tán dương người lãnh đạo và điều này đạt đến sự gần gũi, quý mến của người lãnh đạo. Những người dưới quyền cũng có thể đạt đến quyền tham chiếu khi họ thể hiện lòng trung thành với lãnh đạo của mình như bênh vực người lãnh đạo, bảo vệ người lãnh đạo trước những lời phê phán hoặc chỉ trích của người khác.

LÊ HOÀNG THIÊN TÂN