Sự kiểm soát đối với thông tin cũng là một cơ sở tạo ra quyền lực. Sự kiểm soát này bao gồm khả năng tiếp cận những thông tin quan trọng và sự kiểm soát đối với việc cung cấp thông tin cho người khác. Khả năng tiếp cận thông tin có được từ vị trí của một người trong mạng thông tin. Rõ ràng những người lãnh đạo luôn ở vị trí thuận lợi hơn những người dưới quyền của họ trong việc có được những thông tin quan trọng. Vị trí lãnh đạo đơn vị cho phép họ có được những thông tin về những việc xảy ra tại môi trường bên ngoài của tổ chức. Trong khi đó những người lãnh đạo cấp trung chỉ nhận những thông tin, quyết định từ cấp trên và giải thích nó cho cấp dưới. Điều này nghĩa là khi người lãnh đạo kiểm soát những thông tin quan trọng về những gì đang diễn ra ( cả bên trong và bên ngoài tổ chức) họ có cơ hội diễn đạt những thông tin này cho cấp dưới và ảnh hưởng đến thái độ, nhận thức của cấp dưới. Quyền tự do của người lãnh đạo trong việc cung cấp thông tin cho người dưới quyền tạo ra quyền lực cho họ. Nhiều người lãnh đạo muốn người khác phụ thuộc vào mình nhiều hơn đã giữ lại những thông tin quan trọng hoặc những thông tin cần thiết để giải quyết vấn đề, để lập kế hoạch  hoạt động hoặc để ra các quyết định chiến lược. Như vậy việc kiểm soát  đối với thông tin làm tăng  khả năng chuyên môn của người lãnh đạo và tạo cho người lãnh đạo có nhiều quyền lực chuyên môn hơn so với những người dưới quyền.

Tất nhiên việc kiểm soát đối với thông tin không chỉ tạo ra quyền lực cho người lãnh đạo đối với người dưới quyền mà nó cũng có thể tạo ra quyền lực cho người dưới quyền đối với lãnh đạo hoặc quyền lực chiều ngang trong tổ chức. Khi những người dưới quyền có những thông tin quan trọng  cho việc ra quyết định hoặc giải quyết một vấn đề nào đó thì họ có thể sử dụng những thông tin quan trọng này tác động đến quyết định của người lãnh đạo. Nếu người lãnh đạo khi ra quyết định bị phụ thuộc vào việc phân tích những thông tin phức tạp mà sự phân tích này lại do người dưới quyền thực hiện thì chính người dưới quyền có thể được mời tham gia trực tiếp vào việc ra quyết định. Điều này thể hiện rất rõ ràng trong hoạt động của các trợ lý hoặc thư ký riêng của người lãnh đạo.

e.Sự kiểm soát môi trường

Quyền lực cũng có thể được tạo bởi sự kiểm soát đối với môi trường làm việc của người khác. Người lãnh đạo có thể ảnh hưởng đến hành vi của người dưới quyền thông qua việc kiểm soát, chi phối đến môi trường vật chất, các điều kiện làm việc, công nghệ hoặc cấu trúc công việc. Việc kiểm soát môi trường vật chất vả xã hội cho phép một người ảnh hưởng gián tiếp đến hành vi của người khác.

Dạng phổ biến trong việc sử dụng quyền lực loại này là việc thiết kế công việc. Thông qua việc thiết kế công việc người lãnh đạo có thể tác động đến mức độ động viên của người dưới quyền. Việc làm đa dạng hóa công việc và làm thú vị hóa công việc luôn làm cho người lao động có mức độ động viên cao hơn và chất lượng công việc cao hơn.

Việc chi phối đến những điều kiện vật chất của môi trường làm việc cũng là một dạng phổ biến của việc sử dụng loại quyền lực này. Do hành vi của con người bị chi phối bởi nhận thức về đặc tính và những điều kiện của môi trường nên hành vi đó có thể được điều khiển thông qua thay đổi điều kiện của môi trường làm việc. Việc thay đổi công nghệ sản xuất, bố trí lại các máy móc thiết bị, các bước công việc sẽ thay đổi những quan hệ và hoạt động của những người lao động.

Đối với những nhà quản trị cao cấp, việc thiết kế cấu trúc tổ chức có ảnh hưởng mạnh mẽ đến những người dưới quyền. Chính cấu trúc chính thức này tạo ra các vị trí quyền lực của các thành viên cấp dưới, quy định hệ thống phê chuẩn, dòng mệnh lệnh, hệ thống phần thưởng và hệ thống thông tin. Thêm nữa, hành vi của người dưới quyền cũng luôn bị ảnh hưởng bởi mức độ phân quyền của người lãnh đạo. Tính tích cực, chủ động, tự chịu trách nhiệm sẽ tăng lên khi mức độ phân quyền tăng lên. Tương tự, tính trông chờ, ỷ lại, thiếu chủ động và phụ thuộc của người dưới quyền thể hiện rất rõ trong điều kiện tập quyền cao.

LÊ HOÀNG THIÊN TÂN