Sự quan tâm của các nhà quản trị đối với sự hài lòng tập trung vào sự ảnh hưởng của nó đến việc thực hiện nhiệm vụ của người lao động. Nhiều nhà nghiên cứu thấy được vấn đề này và đã tiến hành đánh giá các ảnh hưởng của sự hài lòng đến năng suất, sự vắng mặt, và sự thuyên chuyển.

Sự hài lòng và năng suất

Những nghiên cứu đầu tiên về quan hệ giữa hài lòng và việc thực hiện nhiệm vụ có thể được tóm tắt: “Người lao động hài lòng là người có năng suất cao”. Quan điểm này là quan điểm thống trị từ những năm 1930 đến những năm 1950. Vì vậy, trong một thời gian dài nhiều công ty rất quan tâm thực hiện nhiều biện pháp để làm cho người lao động hài lòng như hình thành các nhóm, tổ chức các cuộc thăm quan, cắm trại, huấn luyện các nhà quản trị sao cho nhạy cảm với những quan tâm của người lao động… Song niềm tin này là dựa trên ước vọng hơn là trên các bằng chứng thực tế. Một sự xem xét cẩn thận về quan hệ này đã chỉ ra rằng nếu có quan hệ đồng biến giữa hài lòng với năng suất với hệ số tương quan thấp. Tương quan này sẽ trở nên chặt hơn khi hành vi của người lao động không bị ràng buộc hoặc chi phối của các nhân tố bên ngoài. Năng suất của công nhân đứng máy bị chi phối nhiều hơn bởi tốc độ của máy hơn là mức độ của sự hài lòng của anh ta. Tương tự, năng suất của người môi giới buôn bán nhà đất phụ thuộc nhiều hơn vào sự vận động chung của thị trường nhà đất  khi thị trường sôi động cả người hài lòng lẫn người không hài lòng kiếm được nhiều hoa hồng hơn. Ngược lại, khi thị trường trì trệ thì sự hài lòng cũng khó giúp cho thu được nhiều hoa hồng.

Phần lớn các nghiên cứu trong quan hệ này đã không thấy được quan hệ nhân quả. Những nghiên cứu chú ý tới quan hệ nhân quả đưa ra kết luận là: “Năng suất cao dẫn tới sự hài lòng hơn là sự hài lòng dẫn tới tăng năng suất”. Khi bạn làm việc tốt bạn sẽ cảm thấy hài lòng về nó, hơn nữa bạn sẽ được khen, thưởng, đề bạt…những phần thưởng này làm tăng sự hài lòng của bạn đối với công việc.

Sự hài lòng và sự vắng mặt

Có quan hệ nghịch biến giữa sự hài lòng và sự vắng mặt song hệ số tương quan là không cao. Chắc chắn là những người lao động không hài lòng sẽ vắng mặt nhiều hơn, song ở đây một lần nữa các nhân tố khác đã làm cho hệ số tương quan giảm. Trường hợp này cũng tương tự như với năng suất.

Sự hài lòng với sự thuyên chuyển

Tồn tại một quan hệ nghịch biến giữa sự hài lòng và sự thuyên chuyển và hệ số tương quan là cao hơn so với sự vắng mặt. Và ở đây, một lần nữa các nhân tố khác như cung cầu trên thị trường lao động, hy vọng về những cơ hội làm việc khác, thâm niên…là những ràng buộc quan trọng cho việc chuyển công tác. Một  biến trung hoà quan trọng trong quan hệ hài lòng - thuyên chuyển là trình độ thực hiện nhiệm vụ của người lao động. Mức độ thoả mãn là ít quan trọng trong dự báo thuyên chuyển đối với những người thực hiện nhiệm vụ xuất sắc. Thông thường các tổ chức có một nỗ lực đáng quan tâm trong việc giữ những người lao động tốt. Họ được tăng lương, khen ngợi, thưởng, đề bạt…Ngược lại, đối với những người thực hiện công việc kém, tổ chức không muốn giữ họ, thậm chí còn đưa ra những khuyến khích cho họ nghỉ việc hoặc chuyển công tác. Vì thế ta có thể hy vọng là sự hài lòng đối với công việc là quan trọng hơn trong ảnh hưởng tới những người lao động kém trong việc ở lại hay ra đi so với những người lao động tốt. Nếu không quan tâm tới sự hài lòng, những người lao động kém có xu hướng ở lại với tổ chức mạnh hơn những người lao động tốt bởi vì các phần thưởng mà họ nhận được tạo cho họ nhiều lý do hơn trong việc ở lại với tổ chức.

Nguyễn Thị Thảo