Khái niệm:

Thị trường tài chính là thị trường giao dịch các loại tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu…Thành phần tham gia giao dịch trên thị trường bao gồm hộ gia đình, doanh nghiệp, các tổ chức tài chính trung gian, chính phủ là những người tham gia mua bán các loại tài sản tài chính trên thị trường tài chính.

 Các loại thị trường tài chính:

- Thị trường vốn ngắn hạn (thị trường liên ngân hàng và thị trường mở), hay còn gọi là thị trường tiền tệ, là các hoạt động về cung- cầu  vốn ngắn hạn (dưới một năm) diễn ra chủ yếu thông qua các hoạt động của hệ thống ngân hàng các cấp.

- Thị trường vốn dài hạn (thị trường trái phiếu, thị trường cổ phiếu, thị trường tín dụng)là nơi diễn ra các hoạt động về cung - cầu vốn dài hạn cho Chính phủ, doanh nghiệp và hộ gia đình. Thị trường vốn dài hạn bao gồm thị trường vay nợ dài hạn và thị trường chứng khoán.

Nhìn chung, TTTC dù ngắn hạn hay dài hạn, đều ngày càng mang tính mở và có vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội hiện đại cả ở cấp quốc gia, cũng như quốc tế. Chúng tạo ra các kênh và công cụ huy động vốn cho đầu tư phát triển từ các nguồn trong và ngoài nước, từ doanh nghiệp và trong dân; cung cấp cho các nhà đầu tư những cơ hội và hình thức đầu tư đa dạng, phù hợp; làm tăng khả năng thanh khoản của các công cụ tài chính và giúp đánh giá xác thực hơn giá trị của doanh nghiệp và nền kinh tế; đồng thời giúp thực hiện hiệu quả hơn các chính sách kinh tế vĩ mô theo hướng thị trường mở...

Thị trường chứng khoán.

Thị trường chứng khoán trong điều kiện của nền kinh tế hiện đại, được quan niệm là nơi diễn ra các hoạt động giao dịch mua bán chứng khoán trung và dài hạn. Việc mua bán này được tiến hành ở thị trường sơ cấp khi người mua mua được chứng khoán lần đầu từ những người phát hành, và ở những thị trường thứ cấp khi có sự mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành ở thị trường sơ cấp.

Như vậy, xét về mặt hình thức, thị trường chứng khoán chỉ là nơi diễn ra các hoạt động trao đổi, mua bán, chuyển nhượng các loại chứng khoán, qua đó thay đổi chủ thể nắm giữ chứng khoán. Thị trường chứng khoán có những chức năng cơ bản sau:

* Chức năng cơ bản của thị trường chứng khoán

§    Huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế

§    Cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng

§    Tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán

§    Đánh giá hoạt động của doanh nghiệp

§    Tạo môi trường giúp Chính phủ thực hiện các chính sách vĩ mô

* Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán

Các tổ chức và cá nhân tham gia thị trường chứng khoán có thể được chia thành các nhóm sau: nhà phát hành, nhà đầu tư và các tổ chức có liên quan đến chứng khoán.

v   Nhà phát hành

Nhà phát hành là các tổ chức thực hiện huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán. Nhà phát hành là người cung cấp các chứng khoán - hàng hoá của thị trường chứng khoán.

§    Chính phủ và chính quyền địa phương là nhà phát hành các trái phiếu Chính phủ và trái phiếu địa phương.

§    Công ty là nhà phát hành các cổ phiếu và trái phiếu công ty.

§    Các tổ chức tài chính là nhà phát hành các công cụ tài chính như các trái phiếu, chứng chỉ thụ hưởng... phục vụ cho hoạt động của họ.

v   Nhà đầu tư

Nhà đầu tư là những người thực sự mua và bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư có thể được chia thành 2 loại: nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư có tổ chức.

§    Các nhà đầu tư cá nhân

§    Các nhà đầu tư có tổ chức

v   Các tổ chức kinh doanh trên thị trường chứng khoán

§    Công ty chứng khoán

§    Quỹ đầu tư chứng khoán

§    Các trung gian tài chính

v   Các tổ chức có liên quan đến thị trường chứng khoán

§    Cơ quan quản lý Nhà nước

§    Sở giao dịch chứng khoán

§    Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán

§    Tổ chức lưu ký và thanh toán bù trừ chứng khoán

§    Công ty dịch vụ máy tính chứng khoán

§    Các tổ chức tài trợ chứng khoán

§    Công ty đánh giá hệ số tín nhiệm...

* Các nguyên tắc hoạt động cơ bản của thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán hoạt động theo các nguyên tắc cơ bản sau:

§    Nguyên tắc công khai

§    Nguyên tắc trung gian

§    Nguyên tắc đấu giá ./.

Nguyễn Thị Minh Hà