NGUYÊN TẮC ĐẦU TƯ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI
1. Phải đảm bảo an toàn khi đầu tư
Mục đích hình thành quỹ BHXH là để góp phần đảm bảo an toàn thu nhập cho người lao động và sâu xa hơn là đảm bảo an sinh xã hội cho dân cư. Vì vậy, an toàn là nguyên tắc hàng đầu trong việc đầu tư quỹ BHXH. Quỹ BHXH được bảo toàn và tăng trưởng tốt sẽ đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của người lao động tham gia BHXH và góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần ổn định và phát triển đất nước. Ngược lại, nếu quỹ BHXH không được sử dụng đúng, không đảm bảo được giá trị, mất an toàn (thâm hụt) thì đời sống của người tham gia và thụ hưởng sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên; hậu quả là sẽ dẫn đến rối loạn xã hội nghiêm trọng.
2. Phải sinh lời
Mặc dù mục tiêu hoạt động của quỹ BHXH là phi lợi nhuận, nhưng để đảm bảo cho quỹ BHXH có độ an toàn cao, có thể chi trả cho người thụ hưởng không chỉ hiện tại, mà cả trong tương lai, thì quỹ không những phải bảo toàn được giá trị mà còn phải tăng trưởng. Lợi nhuận phải được thể hiện qua từng dự án đầu tư trong từng giai đoạn cụ thể. Lợi nhuận từ hoạt động đầu tư phải đủ bù đắp và vượt trội các chi phí và tổn thất trong quá trình đầu tư. Để thực hiện được nguyên tắc này trước hết phải có chiến lược đầu tư tổng thể và có lộ trình đầu tư trên cơ sở xác định được danh mục đầu tư, các lĩnh vực đầu tư chủ yếu.
3. Phải có khả năng thanh toán
Do mục tiêu hình thành, quỹ BHXH phải luôn ở chế độ sẵn sàng chi trả các trợ cấp BHXH định kỳ hoặc đột xuất. Do đó, một nguyên tắc rất cơ bản khi tổ chức các hoạt động đầu tư của quỹ BHXH là dù đầu tư quỹ vào lĩnh vực nào, dưới hình thức nào cũng phải đảm bảo khả năng chuyển đổi các tài sản đầu tư thành tiền và có thể thu hồi được dễ dàng để có thể chi trả các trợ cấp BHXH. Đây cũng là tính đặc thù của hoạt động đầu tư của quỹ BHXH so với các hoạt động đầu tư thông thường khác.Vì vậy, quỹ BHXH chỉ có thể đầu tư vào các tài sản đầu tư có tính lỏng cao và vào các tài sản đầu tư có thu nhập thường xuyên ổn định như tham gia đầu tư vào thị trường chứng khoán hay ưu tiên cho quỹ được đầu tư vào các dự án lớn có tầm chiến lược quốc gia theo các hình thức liên doanh, góp vốn cổ phần vào các ngành khai thác, chế biến dầu khí, điện tử, viễn thông...
4. Đảm bảo lợi ích xã hội
BHXH là một trong những chính sách xã hội quan trọng của nhà nước nhằm đảm bảo an sinh xã hội, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Do vậy, song song với các yêu cầu về hiệu quả kinh tế nhằm tăng trưởng quỹ, việc đầu tư quỹ BHXH phải đạt hiệu quả về mặt xã hội. Các dự án đầu tư phải mang lại lợi ích trực tiếp cho đông đảo những người tham gia BHXH và những lợi ích công cộng khác, phục vụ gián tiếp người lao động như tạo việc làm, cải thiện nhà ở, cải thiện các dịch vụ chăm sóc sức khỏe của dân cư... Chính vì vậy, khi lập các dự án đầu tư, các nhà đầu tư BHXH phải tuân thủ hài hòa hai mục tiêu là lợi nhuận và lợi ích công cộng.
CH. Nguyễn Thị Thùy Trang – Khoa QTKD