1 Khái niệm về hoạt động kinh doanh ngoại tệ của các NHTM

- Theo nghĩa rộng: Kinh doanh ngoại tệ bao gồm việc mua bán ngoại tệ đảm bảo số dư tài khoản kinh doanh ngoại hối, nguồn ngoại tệ và tìm cách thu lời qua chênh lệch tỷ giá và lãi suất giữa các đồng tiền khác nhau.

- Theo nghĩa hẹp: Kinh doanh ngoại tệ chỉ đơn thuần là việc mua bán số dư trên tài khoản bằng ngoại tệ.

2 Vai trò của kinh doanh  ngoại tệ đối với hoạt động của NHTM

            Kinh doanh ngoại tệ hay cụ thể hơn là mua bán ngoại tệ ra đời và phát triển theo sát sự đòi hỏi của hoạt động thương mại quốc tế. Đối với ngân hàng tuy hoạt động mua bán ngoại tệ không phải là hoạt động truyền thống nhưng việc thành lập một bộ phận chuyên trách về kinh doanh ngoại tệ trở nên rất cần thiết:

Ø  Trước hết đây là hoạt động dịch vụ để đảm bảo chắc chắn việc thực hiện thanh toán cho các khách hàng của ngân hàng giữa các nước được thực hiện trôi chảy.

Ø  Tăng qui mô của ngân hàng thông qua việc thúc đẩy mạnh hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu.

Ø  Phát triển các hình thức kinh doanh khác như thanh toán quốc tế, bảo lãnh và các nghiệp vụ khác.

Ø  Đem lại doanh thu và lợi nhuận cho ngân hàng thông qua các nghiệp vụ mua bán trên thị trường ngoại hối, tăng cường sức mạnh và khả năng phòng chống rủi ro do biến động tỷ giá và cả khả năng cạnh tranh của ngân hàng trong nền kinh tế.

3.  Các công cụ tài chính phái sinh tiền tệ         

3.1  Hợp đồng kỳ hạn (Forwards)           

            Hợp đồng mua bán ngoại tệ có kỳ hạn là hợp đồng trong đó tỷ giá và các điều kiện giao dịch được xác định vào thời điểm giao dịch, còn việc chuyển vốn sẽ được thực hiện vào một thời điểm trong tương lai đã được thỏa thuận trước. Hợp đồng này được sử dụng để phòng ngừa rủi ro tỷ giá biến động hoặc để kiếm lời.

3.2         Hợp đồng hoán đổi (Swaps)       

            Hợp đồng hoán đổi là một sự thỏa thuận trao đổi các dòng tiền mặt vào những thời điểm xác định trong tương lai tuân thủ một số quy định cụ thể. Vốn được hoán đổi vào ngày bắt đầu và kết thúc của hợp đồng hoán đổi. Hợp đồng hoán đổi được sử dụng để chuyển đổi một khoản nợ từ một đồng tiền này sang một khoản nợ bằng đồng tiền khác. Ngoài ra, hợp đồng hoán đổi được sử dụng để chuyển đổi từ một khoản đầu tư bằng một đồng tiền sang một khoản đầu tư bằng đồng tiền khác.

3.3  Hợp đồng tương lai (Futures)           

            Hợp đồng ngoại tệ tương lai là một sự thỏa thuận hợp pháp giữa hai bên để mua hoặc bán một số lượng ngoại tệ xác định theo tỷ giá được thỏa thuận vào thời điểm giao dịch. Lãi, lỗ được tính toán hằng ngày trên cơ sở chênh lệch giữa tỷ giá của thị trường và tỷ giá đã thỏa thuận. Ngày kết thúc hợp đồng do hai bên thỏa thuận lựa chọn một trong số các ngày xác định do thị trường quy định.

3.4  Hợp đồng quyền chọn (Options)      

            Hợp đồng quyền chọn là một hợp đồng cho phép người nắm giữ có quyền, nhưng không bắt buộc, được mua hay bán một tài sản cơ sở ở một mức giá xác định vào (hoặc trước) một ngày được xác định  trước.

                                                                                              ThS. Lê Phúc Minh Chuyên