Bằng cách cung cấp cả người đi vay và người cho vay một thỏa thuận tốt hơn, những trang web đưa cả hai đến với nhau, đang thách thức các ngân hàng bán lẻ.

Những người gửi tiền chưa bao giờ có một thỏa thuận tồi tệ hơn, nhưng đối với hầu hết khách hàng vay, tín dụng là khan hiếm và tốn kém. Đó là nghịch lý thu hút các doanh nghiệp mới không còn các bảng cân đối xấu, chi phí cao và danh tiếng đáng sợ khi đó chính là những gánh nặng cho hầu hết các ngân hàng truyền thống.

Quan trọng nhất trong số những người mới đến là peer-to- peer (P2P) – quan hệ ngang nhau làm nền tảng cho vay, phù hợp với người đi vay và người cho vay trực tiếp, thường là thông qua đấu giá trực tuyến . Các khoản cho vay ban hành thường bao gồm nhiều khoản nhỏ từ người cho vay khác nhau. Một số nền tảng P2P được cắt ra và đóng gói thành các khoản vay, số khác cho phép người cho vay chọn chúng. Dù bằng cách nào, kết quả là một thỏa thuận tốt hơn rất nhiều cho cả hai bên. Zopa, một nền tảng P2P của Anh, cung cấp 4,9% cho người cho vay (hầu hết các tài khoản ngân hàng không phải trả tiền) và chi phí thông thường là 5,6% trên một khoản vay cá nhân (cái cạnh tranh với giá mà hầu hết các ngân hàng đưa ra).

Ở những nơi khác, lợi nhuận (và rủi ro) cao hơn. IsePankur cho vay hơn 60.000 người tại bốn quốc gia khu vực đồng euro, trả tiền cho những người cho vay (bao gồm người trung gian) trung bình là 21.45 % trên mức thu nhập ròng ( sau một mức lãi mặc định 3%). Những người đi vay điển hình của nó không nao núng ở mức giá lên đến 28%: họ được tái cấp vốn vượt xa món nợ thẻ tín dụng tốn kém hơn và (doorstep loans – payday loans) các khoản vay nhỏ, ngắn hạn.

Cho vay trực tiếp đang phát triển nhanh ở nhiều nước. Ở Anh, khối lượng cho vay đang tăng gấp đôi mỗi sáu tháng. Chúng vượt qua mốc 1 tỷ bảng (1,7 tỷ USD), mặc dù điều này là rất nhỏ so với đất nước của £ 12 tỉ tiền gửi lẻ. Ở Mỹ, hai nhà cho vay P2P lớn nhất là Leading Club và Prosper, chiếm 98% thị trường. Họ đã phát hành 2,4 tỷ USD các khoản vay trong năm 2013, tăng từ $871 triệu vào năm 2012. Những công ty nhỏ này đang làm tốt hơn, mặc dù họ đang phát triển từ một cơ sở thấp hơn nhiều.

Neil Bindoff của PwC, một công ty chuyên nghiệp - dịch vụ, nói về một "cơn bão hoàn hảo" hỗ trợ tăng trưởng của P2P. Lãi suất gần bằng không, công chúng chăm sóc bởi các ngân hàng, chi phí thấp (một phần ba của một ngân hàng điển hình, theo Renaud Laplanche của Lending Club), và thương mại điện tử đang trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày. Người sử dụng internet để điện thoại trực tiếp (Skype) và mua sắm trực tiếp (eBay) , vậy tại sao không cho vay ?

Nhận thức vẫn còn thấp - một cuộc khảo sát của PwC chỉ có 15% người Anh tuyên bố đã nghe nói về các công ty P2P lớn như Zopa, Funding Circle và RateSetter; 98% đã nghe nói về các ngân hàng chính. Một trở ngại khác ở Anh là P2P không được quy định đầy đủ. Cơ quan ứng xử tài chính sẽ phát hành các quy định mới. Ở Mỹ, mọi người tiết kiệm cho các khoản hưu trí có thể áp dụng giảm thuế cho các khoản vay của họ, và bù đắp tổn thất làm giảm lợi nhuận của họ. Ngành công nghiệp P2P của Anh đang chờ một quyết định mở rộng chương trình tiết kiệm thuế miễn phí cho người cho vay của mình .(còn tiếp)

CH. LÊ NGUYỄN NGỌC QUYÊN – Khoa QTKD