Janet L. Yellen, chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang, cho biết hôm thứ Sáu rằng nền kinh tế đã được cải thiện nhưng Fed đang chờ thêm bằng chứng về sức khỏe của thị trường lao động trước khi quyết định khi nào bắt đầu tăng lãi suất. Nội dung cốt yếu trong phần đầu tiên của bài diễn văn của bà Yellen tại hội nghị hàng năm đề cập đến “bóng tối của Grand Tetons” chủ yếu là một lời giải thích mở rộng trong những lý do về sự thận trọng của FED, và là sự nỗ lực để có thêm thời gian để FED cân nhắc hơn. Bà nhấn mạnh rằng không có yếu tố duy nhất, bao gồm lạm phát, có thể được sử dụng để đánh giá sự phục hồi.

"Trong khi những đánh giá này còn mơ hồ và luôn có thể bị sửa đổi, nhiệm vụ đã trở nên đặc biệt khó khăn do hậu quả của cuộc Đại suy thoái," bà nói, và bởi vì chiều sâu "gần như chưa từng có" của suy thoái và vì những thay đổi đồng thời trong nền kinh tế riêng biệt từ những thăng trầm của chu kỳ kinh doanh, bao gồm cả sự lão hóa của lực lượng lao động.

Bà Yellen đã mở rộng hơn một chút quan điểm mới trong phát biểu của mình. Bà nhắc lại sự hướng dẫn cơ bản của Fed sau cuộc họp tháng bảy đó là việc nắm giữ lãi suất ngắn hạn gần bằng 0 là sự duy trì cần thiết và hữu ích để tăng việc làm. Bà cho biết, khoảng cách giữa các điều kiện hiện tại và quay trở lại với hiện trạng tốt của nền kinh tế vẫn còn "đáng kể."

Thừa nhận sự không chắc chắn xung quanh những đánh giá này, bà Yellen nói thêm rằng Fed đã chuẩn bị để điều chỉnh lập trường của mình là bằng chứng kinh tế trở nên rõ ràng hơn, có thể di chuyển nhanh hơn để nâng cao giá hoặc giữ ổn định cho thậm chí lâu hơn. Bà cho biết, FED dự kiến ​​sẽ kết thúc việc mở rộng nắm giữ trái phiếu của mình trong tháng Mười. Các nhà đầu tư thường kỳ vọng Fed bắt đầu tăng lãi suất vào mùa hè năm 2015, hoặc chậm hơn một chút sau đó, dựa trên giá tài sản gắn liền với mức độ giá trong tương lai. John Williams, Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco, nhân vật ôn hòa nổi bậc, nói với CNBC hôm thứ Sáu rằng vẫn còn là một "phỏng đoán hợp lý."

Một nhân vật ôn hòa khác, Dennis P. Lockhart, Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta, cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu rằng bài phát biểu của bà Yellen "không phá vỡ nhiều vùng mới," bởi vì quỹ đạo của Fed phụ thuộc vào nền kinh tế. "Tôi vẫn nghĩ rằng giữa năm là thời gian rất có thể," ông Lockhart nói.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích, xem bài phát biểu của bà Yellen - cùng với các biên bản  cuộc họp của FED vào tháng bảy, phát hành vào ngày Thứ Tư - là bằng chứng cho thấy Fed có khả năng đã tăng một chút lãi suất trước đó, nếu nền kinh tế tiếp tục đạt được sức mạnh. "Chúng tôi không tin rằng bà ấy đã thay đổi quan điểm cốt lõi của mình", Michael Gapen, giám đốc nghiên cứu kinh tế Hoa Kỳ tại Barclays, đã viết vào thứ Sáu trong một lưu ý cho khách hàng sau khi bài phát biểu của bà Yellen, "nhưng có thể nhìn thấy sự thay đổi trên tinh thần chung như  một sự tiến bộ thông thường dựa trên thực tế rằng Fed đã gần đạt được nhiệm vụ kép của nó hơn bất kỳ lúc nào trong việc thu hồi và đã thấy được sự tăng lên nhanh hơn dự kiến​​. "

Khán giả của bà Yellen hôm thứ sáu bao gồm một số nhà phê bình nội bộ của chiến lược thúc đẩy nền kinh tế, bao gồm cả Esther George, Chủ tịch Ngân hàng dự trữ liên bang ở Kansas City nhà tài trợ cho hội nghị thường niên, và Charles I. Plosser, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Bank of Philadelphia, người đã không đồng ý tại cuộc họp gần đây của ủy ban hoạch định chính sách của FED. Cả hai cho rằng FED đã gần đến giới hạn của khả năng cải thiện sức khỏe của nền kinh tế và sự bền bỉ trong các nỗ lực của nó có thể nới lỏng sự kiểm soát của ngân hàng trung ương về lạm phát giá cả.

Bà Yellen lạc quan rằng chính sách của Fed có thể tăng việc làm và tiền lương, điều được cho là thách thức với một cơ thể của nền kinh tế đang phát triển phải đấu tranh với sự suy giảm tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động do suy thoái kinh tế gây nên và không thể được giải quyết bằng việc tiếp tục giữ lãi suất.

Các nhà kinh tế học Stephen J. Davis, thuộc trường Đại học Chicago, và John C. Haltiwanger, thuộc trường Đại học Maryland, lập luận trong một bài báo được trình bày vào ngày thứ Sáu tại hội nghị rằng tỷ lệ việc làm đã giảm vì thị trường lao động đã bị đình trệ trong những thập kỷ gần đây. Ngày càng ít người được xuất cảnh, bị mất việc, và ít được tham gia những thị trường mới. Họ viết "Những kết quả khiến nền kinh tế Mỹ phải đối mặt với những trở ngại nghiêm trọng đối với tỷ lệ việc làm cao trước khi xảy ra cuộc Đại suy thoái, và việc duy trì việc làm cao là không giống như trước nếu không khôi phục lại tính lưu động của thị trường lao động."

Bà Yellen ghi nhận công việc của họ trong bài phát biểu của mình như là một phần của một cuộc khảo sát rộng rãi của tất cả những điều Fed không biết về tình trạng của nền kinh tế.Bà nói:” Quan trọng nhất là sự không chắc chắn là nền kinh tế hiện nay phải mất bao lâu để từ đây cho đến khi đạt được mục tiêu cao nhất của nó”.

Bà cho biết tình hình u ám bất thường này đòi hỏi FED phải xem xét một loạt các chỉ số kinh tế, và đưa ra "bản án khó khăn" trong trường hợp không có kiến thức rõ ràng. Một số ý kiến đưa ra nhóm những bộ luật được đề xuất bởi những người theo phái Cộng hòa đòi hỏi FED đưa ra chính sách theo đúng những quy tắc."Chính sách tiền tệ cuối cùng phải được tiến hành một cách thực dụng mà không dựa trên bất kỳ chỉ số cụ thể hoặc mô hình," bà Yellen nói.

Bà cũng đã tìm cách giảm nhẹ tầm quan trọng của lạm phát. Lạm phát vẫn thấp hơn tốc độ dự kiến 2 phần trăm hàng năm của Fed, nhưng bà Yellen nói điều này không nên được xem như là bằng chứng rõ ràng rằng sự trì truệ vẫn còn trong thị trường lao động. Đồng thời, bà cảnh báo rằng tỷ lệ lạm phát tăng cao, bởi chính nó, sẽ không thể hiện rõ rằng Fed đã đạt đến giới hạn của chiến dịch kích cầu. "Thắt chặt chính sách tiền tệ ngay khi lạm phát di chuyển về phía 2 phần trăm, trong trường hợp này, ngăn chặn thị trường lao động từ phục hồi hoàn toàn," bà nói.

Một nhóm nhỏ người biểu tình thực hiện các chuyến đi đến các khách sạn khu nghỉ mát từ xa ở giữa công viên quốc gia Grand Teton để thúc giục các quan chức Fed tiếp tục chiến dịch kích thích kinh tế. Họ thành lập một dòng nhận cho hoạch định chính sách ở sảnh bên ngoài hội nghị, mặc áo thun màu xanh lá cây trang trí phù hiệu: “What Recovery?”

"Fed quyết định có bao nhiêu người trong chúng ta sẽ bị thất nghiệp và cho dù tiền lương của chúng tôi sẽ đi lên hay ở mức thấp," Reuben Eckels, mục sư của một nhà thờ ở Wichita, Kan cho biết. "Họ cần nghe tiếng nói từ những người hàng ngày." Các cuộc biểu tình được tổ chức bởi Trung tâm Tiếng Dân chủ, một nhóm vận động phi lợi nhuận thường tập trung các chiến dịch của mình về các vấn đề kinh tế vi mô như mức lương tối thiểu và những ngày bị bệnh. Ady Barkan, một luật sư của nhóm, cho biết họ đã quyết định có một nhu cầu để tập trung vào bức tranh lớn, quá. Ông Barkan cho biết bà Yellen một thời gian ngắn tham gia với những người biểu tình khi bà đến tại hội nghị hôm thứ Năm. "Bà ấy nói, 'Chúng tôi hiểu về những vấn đề bạn đang nói và chúng tôi đang làm mọi thứ có thể," Những người biểu tình cũng đã dành hai giờ nói chuyện với bà George vào thứ Năm và nói rằng bà đã nói với họ Fed cần một lực kéo trở lại.

 CH.Võ Thị Thanh Thương – K.QTKD