BCG Matrix (Boston Consulting Group Matrix) là một công cụ phân tích chiến lược nổi tiếng giúp doanh nghiệp đánh giá và phân loại các đơn vị kinh doanh hoặc sản phẩm dựa trên hai tiêu chí chính: mức tăng trưởng thị trường và thị phần tương đối. Ma trận BCG chia các đơn vị kinh doanh thành bốn loại: Stars (Ngôi sao), Cash Cows (Bò sữa), Question Marks (Dấu hỏi) và Dogs (Chó mực). Dưới đây là một ví dụ minh họa cách áp dụng BCG Matrix vào một doanh nghiệp giả định:

Hình 1.7: mô ra quyết định dựa trên phương pháp BCG

Ví dụ: Công ty Sản xuất Điện tử ABC có bốn sản phẩm chính:

• Điện thoại thông minh (Smartphone)
• Máy tính bảng (Tablet)
• Laptop
• Máy nghe nhạc MP3

1. Điện thoại thông minh (Smartphone) - Stars (Ngôi sao)

Mức tăng trưởng thị trường: Cao

Thị phần tương đối: Cao

Giải thích: Thị trường điện thoại thông minh đang phát triển nhanh chóng và công ty ABC đang dẫn đầu thị trường với sản phẩm điện thoại thông minh của họ. Sản phẩm này yêu cầu đầu tư nhiều để duy trì và tăng trưởng thị phần, nhưng cũng mang lại lợi nhuận cao.

2. Máy tính bảng (Tablet) - Cash Cows (Bò sữa)

Mức tăng trưởng thị trường: Thấp

Thị phần tương đối: Cao

Giải thích: Thị trường máy tính bảng đã bão hòa và không còn tăng trưởng nhanh, nhưng sản phẩm máy tính bảng của ABC vẫn chiếm thị phần lớn và mang lại dòng tiền ổn định. Công ty nên tiếp tục tối ưu hóa lợi nhuận từ sản phẩm này mà không cần đầu tư thêm nhiều.

3. Laptop - Question Marks (Dấu hỏi)

Mức tăng trưởng thị trường: Cao

Thị phần tương đối: Thấp

Giải thích: Thị trường laptop vẫn đang tăng trưởng, nhưng sản phẩm laptop của ABC chưa chiếm được thị phần đáng kể. Công ty cần quyết định xem có nên đầu tư mạnh để giành thị phần hay từ bỏ sản phẩm này.

4. Máy nghe nhạc MP3 - Dogs (Chó mực)

Mức tăng trưởng thị trường: Thấp

Thị phần tương đối: Thấp

Giải thích: Thị trường máy nghe nhạc MP3 đã suy giảm mạnh do sự phát triển của các thiết bị khác như smartphone. Sản phẩm này không mang lại lợi nhuận và cũng không có tiềm năng tăng trưởng, nên công ty ABC có thể xem xét loại bỏ.

Kết luận

Sử dụng BCG Matrix, công ty ABC có thể:

Tập trung đầu tư vào sản phẩm Smartphone (Stars) để duy trì và tăng trưởng thị phần.

Tối ưu hóa lợi nhuận từ sản phẩm Tablet (Cash Cows) mà không cần đầu tư thêm nhiều.

Đánh giá tiềm năng đầu tư vào sản phẩm Laptop (Question Marks) để quyết định có nên tiếp tục hay từ bỏ.

Loại bỏ sản phẩm MP3 Player (Dogs) do không còn lợi nhuận và tiềm năng tăng trưởng.

Ma trận BCG giúp công ty ABC phân bổ nguồn lực hiệu quả, tối ưu hóa danh mục sản phẩm và đưa ra các quyết định chiến lược dựa trên phân tích thị phần và tăng trưởng thị trường.